"W 80 blogów dookoła świata" i amerykański alfabet, czyli mój pierwszy raz

Moi drodzy, dziś uraczę Was wpisem nieco innym niż zwykle. Dołączyłam ostatnio do akcji blogerów językowych "W 80 blogów dookoła świata", w ramach której co miesiąc jest publikowany jeden wspólny wpis na wybrany wcześniej temat. W tym miesiącu z kolegami-blogerami postanowiliśmy pisać o alfabecie danego miasta/regionu/kraju.

Nie nie, nie będę uczyła Was śpiewać "ej bi si" ;) Jako anglistka zafascynowana Stanami Zjednoczonymi, chcę w ramach akcji pokazać Wam, co kojarzy mi się z USA - jedna rzecz na jedną literkę alfabetu :)

A żeby całkowicie nie odejść od tematyki mojego bloga, postanowiłam połączyć dla Was taki alfabet z idiomami. Do niektórych literek dołączam zatem bonus - wyrażenie z danym hasłem lub jakoś z nim związane :) Enjoy! :)

A jak amerykański sen (The american dream), czyli narodowy etos Stanów Zjednoczonych, często używany również w znaczeniu „spełnienia swojego american dream”, czyli "dorobienia się", doznania szczęścia poprzez ułożenia sobie życia. Tak, zdecydowanie kojarzy się z USA :)

B jak baseball, czyli najbardziej popularny, typowo amerykański sport. Mecze baseballowe rozgrywane są przez całe lato mniej więcej 5 razy w tygodniu. Prócz baseballu Amerykanie kochają też futbol ;)

Idiom związany z baseball'em:

to throw a curve ball - zrobić coś niespodziewanego, zaskoczyć kogoś (dosłownie: rzucić podkręconą piłkę)

Przykład:
They threw me a curve ball when they said that our department would be combined with yours.

Taka ciekawostka: w Polsce baseball uprawiany jest od ponad 20 lat i mamy około 10 drużyn na wysokim poziomie.

C jak czwarty lipca. Co roku 4 lipca obchodzony jest Dzień Niepodległości (ang. Independence Day) Stanów Zjednoczonych. To państwowe święto jest rocznicą ogłoszenia deklaracji niepodległości USA. 

W Dzień Niepodległości odbywają się liczne atrakcje, między innymi koncerty, parady i festyny, a wieczorem w ten dzień odbywają się pokazy fajerwerków.

A co do fajerwerków - fireworks w znaczeniu idiomatycznym odnoszą się do podniecenia, podekscytowania.

Przykład:

Cut out the fireworks, Sally. Calm down and get back to work.

D jak dolar amerykański, oficjalna waluta Stanów Zjednoczonych. A oto jak Amerykanie nazywają poszczególne nominały:

                 1 cent - penny

                 5 centów - nickel

                 10 centów - dime

                 25 centów - quarter

                 1 dolar - dollar lub nieformalnie buck

"Dolarowy" idiom:

to feel like a million dollars/bucks - czuć się jak milion dolarów (czuć się po prostu wspaniale)

Przykład:

Although I have been sick for a few weeks I feel like a million dollars today.

E jak Elvis Presley, amerykański piosenkarz i aktor, jedna z ważniejszych ikon popkultury XX wieku, często nazywany „Królem Rock and Rolla” lub po prostu „Królem”.  Każdy zna Elvisa, ba, jest on na tyle sławny, że również w języku zakorzeniło się "Elvisove" powiedzenie ;)

Elvis has left the building - słowa te wypowiadał manager Elvisa po każdym koncercie "Króla", żeby oznajmić, że to już jest koniec, więcej piosenek nie będzie. Dziś powiedzenia używa się w szerszym kontekście, gdy stwierdzamy, że coś jest skończone.

Przykład:

You can only go home when Elvis has left the building.

To co, posłuchamy sobie Elvisa, nie? :)

F jak fast food, dosłownie "szybkie jedzenie", czyli tanie potrawy przygotowywane w szybki sposób, serwowane na poczekaniu. Wiadomo, jest to żywność bardzo kaloryczna, zawierająca tłuszcze i węglowodany - nic dziwnego więc, że USA kojarzy się też z otyłością (nie mi, u mnie na O coś bardziej na czasie hihi).

Idiom:

to make hamburger out of someone - stłuc kogoś, mocno pobić, wręcz przerobić na hamburger

Przykład:

Say that again and I’ll make hamburger out of you!

Jeszcze taka ciekawostka odnośnie hamburgera: to najbardziej amerykańskie danie pochodzi tak naprawdę z Europy. Jak to się stało? Otóż imigranci z Niemiec - właśnie z okolic Hamburga - przywieźli do Ameryki zwyczaj jedzenia kotleta wołowego schowanego między dwoma połówkami bułki. Hamburger stał się popularny dzięki robotnikom, którzy zabierali go do pracy jako przekąskę - forma była wygodna, a sam hamburger łatwy do zrobienia.

G jak Golden Gate Bridge - most "Złote wrota". Jest to potężny most łączący San Francisco z hrabstwem Marin, nad Cieśniną Golden Gate. Wydaje mi się, że jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych obiektów architektonicznych w Stanach Zjednoczonych - no bo kto nie zna Golden Gate z filmów? :)

Mostowy idiom:

to burn one's bridges - palić za sobą mosty, uniemożliwić drogę powrotu, wycofanie się z czegoś; żrywać z kimś/czymś nieodwołalnie 

Przykład:

If you get mad and quit your job, you'll be burning your bridges behind you.

H jak Halloween,  święto obchodzone 31 października, nawiązujące do święta zmarłych. Tego dnia dzieci przebrane za upiory chodzą od domu do prosząc o cukierki z pytaniem: "Cukierek albo psikus?". Mimo że dzień nie jest świętem urzędowym, cieszy się w USA największą popularnością zaraz po Bożym Narodzeniu!

Przy okazji Halloween przygotowałam osobny wpis - zapraszam do zapoznania się z idiomami związanymi z tym świętem pod tym linkiem: Cukierek albo psikus :)

I jak Indianie. Ludność tubylcza zamieszkująca oba kontynenty amerykańskie, których nazwał tak Krzysiu Kolumb, bo myślał że dopłynął do Indii. Z Wikipedii: "współcześnie Indianie Ameryki Północnej stanowią mieszankę etniczną, kulturową, językową i religijną z większym lub mniejszym wpływem elementów pochodzenia euro-amerykańskiego".

A bonusem będzie przysłowie:

there are too many chiefs and not enough Indians - dosł. "jest zbyt wielu wodzów, a za mało Indian"; czyli, parafrazując Ferdka Kiepskiego, szefem to chce być każdy, a robić nie ma komu! ;)

Przykład: 
Everyone on that committee wants to be in charge. Too many chiefs and not enough Indians.

J jak język angielski - a jakże! Bo co innego się może kojarzyć angliście z USA? :) Tyle w temacie :)

A jeśli chcecie poćwiczyć swoją amerykańską wymowę, polecam tą panią: LINK

K jak Krzysztof Kolumb - jako pierwszy w historii nowożytnych odkryć geograficznych pokonał zwrotnikowy Ocean Atlantycki i 12 października 1492 dotarł do Indii Zachodnich u wybrzeży Ameryki – kontynentu nieznanego w ówczesnej Europie.

Tak właśnie, to od tego gościa na zdjęciu wszystko się zaczęło ;)

L jak Los Angeles. Miasto aniołów ze słynną dzielnicą HOLLYWOOD, będącą największym ośrodkiem kinematografii amerykańskiej. Dzisiaj nawet samo słowo Hollywood jest używane jako skrótowa, popularna nazwa dla przemysłu filmowo-telewizyjnego.

Podobno słynny biały napis, zanim stał się znakiem rozpoznawczym Hollywood, brzmiał HOLLYWOODLAND i służył jako reklama lokalnej branży deweloperskiej. Reklama została oficjalnie odsłonięta 13 lipca 1923 roku.

M jak Marilyn Monroe, amerykańska modelka i aktorka filmowa, w pamięci ludzi zapisała się jako legenda światowego kina lat 50 i 60 XX wieku. 

Ikona kina, symbol seksu, ponadczasowa sława :)

N jak Nowy Jork, największe pod względem ludności i gęstości zaludnienia miasto w całych Stanach Zjednoczonych. Nie bez przyczyny nazywane jest miastem, które nigdy nie śpi, gdyż tętni ono życiem przez całą dobę ;)

Nowojorski idiom:

in a New York minute - bardzo szybko, od zaraz

Przykład:

I would sell that car in a New York minute if the right offer came along.

O Nowym Jorku też możemy posłuchać :)

O jak Oscar. Temat na czasie, bo jesteśmy przecież świeżo po gali rozdania Oscarów. Nagroda Akademii Filmowej, potocznie zwana Oscarem, to coroczna nagroda przyznawana przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej  w dziedzinie filmu. 

W tym roku Oscara za najlepszy film zdobył "Birdman", najlepszy aktor pierwszoplanowy to Eddie Redmayne ("Teoria wszystkiego"), a najlepsza aktorka pierwszoplanowa to Julianne Moore ("Motyl Still Alice" - seriously?! Ciągle nie mogę się nadziwić co to za tłumaczenie). No i nie zapominajmy o najlepszym filmie nieanglojęzycznym - nasza polska "Ida". Resztę nagród i nominacji możecie sprawdzić np. TUTAJ.

P jak prom - amerykańska studniówka (nie statek). Kojarzy mi się z filmami, które namiętnie oglądałam jako nastolatka, i których głównym wątkiem był taki właśnie bal :)

A idiom związany będzie z tańcem:

to dance on air - być szczęśliwym

Przykład:

I was so happy, I could have danced on air.

Q jak quality, czyli amerykańska jakość. Z amerykańskiego rodowodu dumnych jest wiele firm, chociażby Apple, czy CocaCola.  Popyt na towary "made in USA" rośnie bardzo szybko, a klienci podkreślają przywiązanie do ich wysokiej jakości. 

R jak Republikanie. Właściwie to Republikanie i Demokraci, czyli ustrój polityczny USA. 

Prezydent tworzy rząd i sprawuje ogólne kierownictwo nad polityką państwową. Parlament amerykański (Kongres) składa się z dwóch izb: niższej Izby Reprezentantów i wyższej Senatu, w których zasiadają w przytłaczającej większości członkowie tylko dwóch partii politycznych - Partii Demokratycznej i Partii Republikańskiej.

Każdemu, kto lubi te klimaty, polecam serial House of Cards :)

S jak Statua Wolności (The Statue of Liberty). Nie ma chyba bardziej wymownego symbolu USA niż Statua Wolności :) Jest to posąg mierzący 93 metry wysokości, znajdujący się na Wyspie Wolności w Nowym Jorku u ujścia rzeki Hudson. Stanowi on symbol wolności Nowego Jorku i Stanów Zjednoczonych i był darem rządu francuskiego dla USA w stulecie uchwalenia Deklaracji Niepodległości.

Idiom:

to take liberties with sb/sth - pozwalać sobie, spoufalać się z kimś

Przykład:
You are overly familiar with me, Mr. Jones. One might think you were taking liberties with me.

T jak Thanksgiving, czyli Święto Dziękczynienia. W amerykańskiej kulturze Święto Dziękczynienia jest jednym z najważniejszych świąt w roku – jest równie ważne jak Boże Narodzenie. Obchodzone jest zawsze w ostatni czwartek listopada. Tradycją jest przygotowanie obfitej, rodzinnej uczty, której daniem głównym jest słynny pieczony indyk podawany z przystawką z żurawin i słodkimi ziemniakami.

A idiom będzie z indykiem właśnie:

to go cold turkey (on sth) - gwałtownie coś odstawić

Przykład:

I had to stop smoking, so I went cold turkey.

U jak Uncle Sam. Wujek Sam to personifikacja Rządu Amerykańskiego. Po raz pierwszy została użyta w 1812 roku, w czasie wojny brytyjsko – amerykańskiej. Wujek Sam przedstawiany jest jako starszy mężczyzna ze srogą miną. Ma siwe włosy i brodę, a jego ubrania zawierają barwy znajdujące się na amerykańskiej fladze.

V jak Vegas (dokładnie to Las Vegas, ale L już zajęte :P). Las Vegas jest największym miastem założonym w XX wieku. Słynie przede wszystkim z tego, że uznawane jest za centrum hazardu czyli licznych kasyn, hoteli i innych rozrywek. Jest jedną z ważniejszych atrakcji turystycznych w USA.

Amerykanie nazywają Las Vegas Miastem Grzechu. Nie bez powodu zwykło się też mówić what happens in Vegas, stays in Vegas (co zdarzyło się w Vegas, zostaje w Vegas). 

W jak Walt Disney, człowiek, którego nazwisko zna każde dziecko (i każdy dorosły). Urodził się 5 grudnia 1901 w Chicago, zmarł 15 grudnia 1966 w Los Angeles. Jest założycielem korporacji The Walt Disney Company oraz jednym z największych twórców przemysłu rozrywkowego w historii, legendą animacji i filmu. Za swoje osiągnięcia w tej dziedzinie otrzymał 59 nominacji do Oscara, z czego zdobył aż 22 statuetki.

Idiom związany będzie z ikoną bajek Disneya - Myszką Miki. Już kiedyś pojawił się na fanpage'u na Facebooku, ale może nie każdy pamięta :)

Mickey Mouse - gdy coś jest jak Myszka Miki tzn., że jest słabej jakości, niskiego standardu (używane jako przymiotnik), możemy mieć zatem Mickey Mouse job, Mickey Mouse music itp.

Przykład:
He settled for a Mickey Mouse job instead of something challenging.

Y jak Yellowstone, najstarszy na świecie park narodowy, leżący na terenie stanów Wyoming, Montana i Idaho, jego powierzchnia to 8980 km². Podziwiać w nim można gejzery, gorące źródła, wulkany błotne, fumarole i wodospady. Ciekawostką jest, że na terenie parku prowadzona jest polityka przyzwolenia na naturalne pożary. Naukowcy obserwują zachodzące po nich zmiany i okazuje się, że nie są tak tragiczne w skutkach, jak mogłoby się wydawać ;)

Z jak zakazy. Jak widzicie, Stany Zjednoczone to kraj pełen ciekawostek.  Jednocześnie jest to państwo "niecodziennych" zakazów. Oto kilka perełek:

• na Alasce osoba, która  upiła się w barze, nie może pozostać na jego terenie (taka tam, hańba dla baru)
• w Arizonie obowiązuje zakaz karmienia świń odpadkami, bez specjalnego zezwolenia (nie obowiązuje ono wówczas gdy karmiona tak świnia ma służyć do konsumpcji własnej)
• w Kalifornii źaba, która "zdechła" podczas zawodów w "żabich-skokach" nie może być zjedzona
• w Delaware wykroczeniem jest sprzedaż, wymiana lub podarowanie skóry domowego psa lub kota
• właściciel lokalu na Florydzie, w którym sprzedaje się alkohol, może otrzymać karę 1000 dolarów jeśli uczestniczy sam lub dopuści do tego, by uprawiano tam zawody w rzucaniu karłami
• w Michigan cudzołóstwo jest od 1931 roku formalnym przestępstwem zagrożonym do 4 lat więzienia oraz do 5000 dolarów grzywny
• w Montanie wprowadzenie owcy na tory kolejowe z zamiarem uszkodzenia pociągu, nie owcy, zagrożone jest karą do 50 tys. dolarów i więzieniem do lat 5

I wiele, wiele innych :)

Koniec alfabetu, a ja oczywiście nie wyczerpałam tematu - jest jeszcze wiele rzeczy, które kojarzą mi się ze Stanami, na które niestety już nie ma miejsca (Dziki Zachód, Broadway, Biały Dom, Ford, Wielki Kanion i dużo innych, ale komu by się chciało to czytać) ;) Być może jeszcze wrócę do tego wątku i zrobię kolejny alfabet - kto wie :)

A tymczasem zapraszam na do przeczytania wpisów pozostałych blogerów, biorących udział w naszej akcji W 80 blogów dookoła świata: 

Chiny:

Biały Mały Tajfun - Kunmiński alfabet 

Esperanto:

Językowa Oaza - Esperanckie ABC

Francja:

Francuskie i inne notatki Niki - Roussillon w alfabecie

Français-mon-amour - Francuski alfabet 

Madou en France - Alphabet de Strasbourg

Love For France - ABC Alzacji, czyli alfabet regionu

Blog o Francji, Francuzach i języku francuskim : Bretania od A do Z

Gruzja: 

Inna Gruzja - Gruzja od A do Z

Hiszpania:

Hiszpański na luzie - Las Fallas de Valencia od A do Z 

Holandia:

Język holenderski - pół żartem, pół serio - Holenderski alfabet

Kirgistan:

Kirgiski.pl - O języku kirgiskim po polsku - Kirgiskie ABC

Niemcy:

Willkommen in Polschland - Alfabet mojego miasta

Niemiecka Sofa - Niemiecki alfabet

Blog o języku niemieckim - W 80 blogów dookoła świata: Niemiecki alfabet.

Norwegia: 

Pat i Norway - Norwegia od A do Å

Rosja: 

Rosyjskie Śniadanie - Alfabet miłych słów

Szwecja:

Szwecjoblog - Alfabet szwedzkości

Wielka Brytania: 

Head Full of Ideas - My Personal British ABC
english-at-tea - Brytyjski alfabet
English my way - Subiektywny alfabet angielski

Włochy: 

Studia, parla, ama - Alfabet włoskości 

CiekawAOSTA - Valle d'Aosta od A do Z - W 80 blogów dookoła świata

Primo Cappuccino - Z czym kojarzą Ci się Włochy?

A jeśli ktoś z Was pisze bloga o tematyce językowo-kulturowej, to z chęcią go przyjmiemy do naszego grona. Napisz do nas! Nasz adres: blogi.jezykowe1@gmail.com.